Bruegel brengt Italië naar Brabant

door Lode Melis

De zestiende eeuw was die van de renaissance. Dat betekent letterlijk wedergeboorte. Het werd mode om te schilderen naar voorbeelden uit het antieke Rome. De renaissance was een wedergeboorte van de oudheid.

De meeste schilders maakten toen een reis naar Italië. Dan konden ze het antieke Rome en de klassieke kunst met hun eigen ogen zien.

Lambert Lombard was een schilder uit Luik en hij trok ook naar Italië en stond met open mond te kijken naar de ruïnes van het Forum Romanum. Lombard was zo onder de indruk dat hij later een schilderij van de Aanbidding der Wijzen maakte, met als achtergrond het Forum Romanum. Dat was wel een heel ver doorgedreven vorm van renaissance!  

Links het Forum Romanum (foto: Dino Quinzani). Volgens Lombard werd Jezus geboren op het Forum Romanum (rechts).

Pieter Bruegel ging ook naar Italië. Van Rome bleef hem vooral het enorme Colosseum bij. Hij gebruikte dat ook als voorbeeld toen hij De Toren van Babel schilderde.

Maar Bruegel was nog meer onder de indruk van het Alpenlandschap. Hij maakte een heleboel schetsen van de bergen en dalen met hun grillige rotsformaties. Je kan die landschappen zien op zijn schilderijen, zoals de Vlucht naar Egypte.

Links: Pieter Bruegel schilderde ‘De Toren van Babel’ met het Colosseum in zijn gedachten. Rechts: Het Colosseum in Rome (foto: Diliff).

In de ‘Vlucht naar Egypte’ schilderde Bruegel voluit het Alpenlandschap.

Een heel bijzonder schilderij is Jagers in de Sneeuw. Hier combineerde Pieter Bruegel een Brabants landschap met een alpenlandschap op de achtergrond. Het is een van zijn mooiste schilderijen.

Je ziet op de voorgrond de jagers met hun jachtbuit terugkeren naar het dorp. Ze komen moeizaam vooruit in de dikke sneeuwlaag. Dat wordt nog benadrukt door de zwarte kale bomen.

Voor de herberg brandt een vuur. Dat dient om het haar van een pas geslacht varken weg te schroeien. De varkens in die tijd leken meer op everzwijnen en niet op de kale roze varkens die wij kennen.

De gebouwen en de mensen zien er net zo uit als hier in de zestiende eeuw, maar de bergen achteraan kom je alleen tegen in de Alpen. Als je goed kijkt zie je dat Bruegel het hele landschap opbouwde uit diagonale lijnen van onder naar boven.

‘Jagers in de Sneeuw’.